Κτηνιατρικά Νέα Από την Ελλάδα και τον Κόσμο
της Μαρίας Κούκη*
Η άποψη πως ορισμένες παθήσεις σχετίζονται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ορισμένων φυλών σκύλων είχε διατυπωθεί ήδη από το 1868 από τον Κάρολο Δαρβίνο. Σήμερα διακρίνονται περισσότερες από 500 γενετικές ανωμαλίες σε περισσότερες από 50 αναγνωρισμένες φυλές σκύλων. Ποικίλες κληρονομήσιμες παθήσεις όπως είναι η δυσπλασία ισχίου, το σύνδρομο του ανώτερου αναπνευστικού των βραχυκεφαλικών φυλών, οι καρδιομυοπάθειες, οι ενδοκρινικές και οι αιματολογικές διαταραχές καθώς και πολλές ακόμα, επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και το προσδόκιμο επιβίωσης των πασχόντων σκύλων.
Οι κληρονομικές παθήσεις διακρίνονται σε 3 κατηγορίες:
- Το γενετικό υπόβαθρο έχει ταυτοποιηθεί και υπάρχει διαθέσιμη γενετική εξέταση.
- Η προδιάθεση της φυλής είναι αναγνωρισμένη και υπάρχει υπόνοια ότι το χαρακτηριστικό είναι κληρονομήσιμο.
- Είναι αναγνωρισμένη η δυνητική προδιάθεση της φυλής, αν και δεν είναι γνωστό εάν το χαρακτηριστικό είναι κληρονομήσιμο, ενώ είναι διαθέσιμες αναφορές μεμονωμένων περιστατικών ή ανέκδοτα στοιχεία.
Οι παθήσεις της στοματικής κοιλότητας είναι πολυάριθμες, παρακάτω θα αναφερθούν εκείνες που έχουν συγγενές ή/και κληρονομικό υπόβαθρο ή υπάρχει προδιάθεση συγκεκριμένης φυλής σε αυτές. Οι διαγνωστικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ταυτοποίηση των γενετικών παθήσεων συνήθως περιλαμβάνουν την απλή κλινική εξέταση με το ζώο σε εγρήγορση ή υπό γενική αναισθησία, την ακτινολογική εξέταση, την ιστοπαθολογική εξέταση και την ταυτοποίηση υπεύθυνων γονιδίων.
Στους παρακάτω πίνακες αναφέρεται η επίδραση της κάθε πάθησης στην ποιότητα ζωής του σκύλου, καθώς και οι 49 φυλές σκύλων οι οποίες ενδέχεται να παρουσιάζουν γενετική προδιάθεση σε παθήσεις της στοματικής κοιλότητας. Να διευκρινιστεί ότι η ένταση της συμπτωματολογίας είναι πιθανό να διαφέρει σε άτομα της ίδιας φυλής και κατά συνέπεια ποικίλλει και η ανάγκη και ο επείγων χαρακτήρας της θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Πίνακας 1. Επίδραση της πάθησης στην ποιότητα ζωής του σκύλου
| Ένταση συμπτωμάτων | Κλινική σημασία |
| 1 | Μικρή έως μέτρια επίδραση στην ποιότητα ζωής. Δεν απαιτείται πάντα θεραπεία. |
| 2 | Σημαντική επίδραση. Απαιτείται θεραπεία. |
| 3 | Κριτικής σημασίας επίδραση. Υποχρεωτική θεραπεία, σε σοβαρές περιπτώσεις πιθανώς να απαιτείται ευθανασία. |
Πίνακας 2. φυλές σκύλων οι οποίες ενδέχεται να παρουσιάζουν γενετική προδιάθεση σε παθήσεις της στοματικής κοιλότητας
| Φυλή | Πάθηση | Ένταση συμπτωμάτων (Πιν.1) |
| Akita Inu | Δυσπλασία κροταφογναθικής διάρθρωσης (ΚΦΓΔ), (open mouth locking) | 2 |
| Δυσπλασία ΚΦΓΔ, (open mouth locking) | 2 | |
| American Cocker Spaniel | Δυσπλασία ΚΦΓΔ, (open mouth locking) | 2 |
| Basset | Χειλίτιδα λόγω μακροχειλίας | 1 |
| St. Bernard’s | Διφυής γλώσσα, σχιστή γλώσσα | 3 |
| Υπεράριθμα δόντια | 1 | |
| Boxer | Σχιστή υπερώα | 3 |
| Υπερπλασία των ούλων | 2 | |
| Παραμένοντα νεογιλά δόντια | 2 | |
| Οδοντογενείς κύστεις | 2 | |
| Brittany Spaniel | Σχιστή υπερώα | 3 |
| Boston terrier | Υπερμεγέθης μαλακή υπερώα | 2 |
| English Bulldog | Υπερμεγέθης μαλακή υπερώα | 2 |
| Υπεράριθμα δόντια | 1 | |
| Ανεωγμένη δήξη | 2 | |
| French bulldog | Υπερμεγέθης μαλακή υπερώα | 2 |
| Συνωστισμός δοντιών | 1 | |
| Bull terrier | Γλωσσική παρεκτόπιση κυνοδόντων | 2 |
| Bullmastiff | Ιδιοπαθής υπερόστωση του κρανίου | 2 |
| Cairn terrier | Κρανιογναθική οστεοπάθεια | 3 |
| Cavalier King Charles Spaniel | Στοματίτιδα λόγω υπερευαισθησίας στη μικροβιακή πλάκα των δοντιών | 2 |
| Δερματίτιδα των πτυχών των χειλέων | 1 | |
| Δυσπλασία ΚΦΓΔ βαριάς μορφής, (open mouth locking) | 3 | |
| Εωσινοφιλικό κοκκίωμα της στοματικής κοιλότητας | 2 | |
| Italian Greyhound | Πρόταξη δοντιών (λογχοειδείς κυνόδοντες) | 2 |
| English Cocker Spaniek | Δερματίτιδα των πτυχών των χειλέων | 1 |
| Ανωμαλίες στην ανάπτυξη του κρανίου | 2 | |
| Collie | Πρόταξη δοντιών (λογχοειδείς κυνόδοντες) | 2 |
| Υπερπλασία των ούλων | 1 | |
| Dalmatian | Τερηδόνα | 1 |
| Υπερπλασία των ούλων | 1 | |
| Doberman | Υπερπλασία των ούλων | 1 |
| Great Dane | Υπερπλασία των ούλων | 1 |
| Dog de Bordeaux | Υπερπλασία των ούλων | 1 |
| Chinese crested dog | Ολιγοδοντία | 2 |
| Longhaired dachshund | Πρόταξη δοντιών (λογχοειδείς κυνόδοντες) | 2 |
| Βαθιά δήξη (υπερκάλυψη κάτω τομέων) | 2 | |
| Γλωσσική παρεκτόπιση κυνοδόντων | 2 | |
| Shorthaired dachshund | Πρόταξη δοντιών (λογχοειδείς κυνόδοντες) | 2 |
| Γλωσσική παρεκτόπιση κυνοδόντων | 2 | |
| Περιοδοντίτιδα της υπερώιας επιφάνειας των κυνοδόντων της άνω γνάθου | 2 | |
| Kerry blue terrier | Ολιγοδοντία | 1 |
| Labrador | Δυσπλασία ΚΦΓΔ βαριάς μορφής, (open mouth locking) | 3 |
| Lhasa apso | Συνωστισμός δοντιών | 1 |
| Παραμένοντα δόντια | 2 | |
| Οδοντογενείς κύστεις | 2 | |
| Maltese | Χρόνια Ελκωτική Περιοδοντίτιδα-Στοματίτιδα | 2 |
| Pug | Υπερμεγέθης μαλακή υπερώα | 2 |
| Anatolian shepherd | Αγκυλογλωσσία | 1 |
| German shepherd | Βαθιά δήξη | 2 |
| Γλωσσική παρεκτόπιση κυνοδόντων | 2 | |
| Μυΐτιδα των μασητήριων μυών | 3 | |
| Pointer | Βαθιά δήξη (υπερκάλυψη κάτω τομέων) | 2 |
| Poodle Standard | Περιοδοντίτιδα της υπερώιας επιφάνειας των κυνοδόντων της άνω γνάθου | 2 |
| Υποπλασία αδαμαντίνης | 2 | |
| Rottweiler | Μυΐτιδα των μασητήριων μυών | 3 |
| Irish setter | Υπεράριθμα δόντια | 1 |
| Δερματίτιδα των πτυχών των χειλέων | 1 | |
| Δυσπλασία ΚΦΓΔ βαριάς μορφής, (open mouth locking) | 3 | |
| Shar-pei | Αβαθές προστόμιο | 2 |
| Βαθιά δήξη (υπερκάλυψη κάτω τομέων) | 2 | |
| Γλωσσική παρεκτόπιση κυνοδόντων | 2 | |
| Sheltie | Πρόταξη δοντιών (λογχοειδείς κυνόδοντες) | 2 |
| Shi-tzu | Οδοντογενείς κύστεις | 2 |
| Συνωστισμός δοντιών | 1 | |
| Περιοδοντική νόσος | 2 | |
| Springer spaniel | Δερματίτιδα των πτυχών των χειλέων | 1 |
| Δυσπλασία ΚΦΓΔ, (open mouth locking) | 3 | |
| Syberian husky | Στοματίτιδα λόγω υπερευαισθησίας στη μικροβιακή πλάκα των δοντιών | 2 |
| Εωσινοφιλική κοκκιωμάτωση με εκδήλωση στο στόμα | 2 | |
| Schnautzer large | Μικροχειλία | 2 |
| Schnautzer miniature | Μικροχειλία | 2 |
| Συγγενής μυοτονία | 3 | |
| Tibetan terrier | Καθυστερημένη ανατολή δοντιών | 2 |
| Scottish terrier | Κρανιογναθική οστεοπάθεια | 3 |
| Στοματίτιδα λόγω υπερευαισθησίας στη μικροβιακή πλάκα των δοντιών | 2 | |
| Weimaraner | Δυσπλασία ΚΦΓΔ βαριάς μορφής, (open mouth locking) | 3 |
| West Highland White terrier | Κρανιογναθική οστεοπάθεια | 3 |
| Wheaton terrier | Καθυστερημένη ανατολή δοντιών | 2 |
| Yorkshire terrier | Παραμένοντα νεογιλά δόντια | 2 |
| Συνωστισμός δοντιών | 1 | |
| Στοματίτιδα λόγω υπερευαισθησίας στη μικροβιακή πλάκα των δοντιών | 2 |
Βιβλιογραφία
Asher L., Diesel G., Summers J.F., McGreevy P.D., Collins L.M. Inherited defects in pedigree dogs. Part 1: Disorders related to breed standards. Veterinary J. 182, 2009: 402-411
Gawor J. Oral diseases in dogs: breed predispositions and hereditary character of selective problems. 22nd ECVD, 12th WVDC proc. 2013: 29-34
Niemec B.A. 2010 Small Animal Dental, Oral & Maxillofacial Disease.1st edn. Ed. Niemec B.A.Manson Publishing Ltd
*Η Μαρία Κούκη είναι Κτηνίατρος ΠΘ, Πτυχιούχος του Μεταπτυχιακού Χειρουργικής του Τμήματος Κτηνιατρικής ΑΠΘ και Υποψήφια Διδάκτορας Χειρουργικής Τμήματος Κτηνιατρικής ΑΠΘ
Φωτογραφία: Tami Landis
