Τρόφιμα από γενετικώς τροποποιημένα ζώα

Τελευταία παρατηρείται μια αύξηση της πίεσης να επιτραπεί η χρήση γενετικώς τροποποιημένων ζώων στην παραγωγή τροφίμων. Ενδείξεις αυτής της πίεσης καταγράφονται ουσιαστικά μόνο στις ΗΠΑ, λόγω των αυστηρών κανονισμών που διέπουν την εμπορία τροφίμων εκεί και την ύπαρξη ελεγκτικών μηχανισμών και ποινών που τείνουν να καταστήσουν την παράβαση των κανονισμών αδύνατη.

Πρόσφατα ο Αμερικανός Καθηγητής Ζωικής Παραγωγής Alison Van Eenennaam μίλησε στο Πανεπιστήμιο του Nebraska-Lincoln (UNL) σχετικά με τα τρόφιμα από γενετικώς τροποποιημένα ζώα. Ο Van Eenennaam είναι ένθερμος υποστηριχτής της χρήσης των ζώων αυτών στην παραγωγή τροφίμων και οι απόψεις του είναι ενδιαφέρουσες, αλλά κυρίως η ομιλία του αποτελεί μια πηγή ενημέρωσης σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στον τομέα αυτό.

Καταρχήν ο Van Eenennaam υποστήριξε την ανάγκη απλοποίησης των διαδικασιών για την έγκριση χρήσης στη βιομηχανία ζωικών τροφίμων των διάφορων σειρών γενετικώς τροποποιημένων ζώων. Επιπλέον, υπαινίχτηκε ότι αυτές οι διαδικασίες θα πρέπει να γίνουν φτηνότερες και μίλησε για ανάγκη διακρατικών συνεργασιών για τη δημιουργία γενετικώς τροποποιημένων ζώων.

Σύμφωνα με τον Van Eenennaam, το κόστος έγκρισης για χρήση στη βιομηχανία ζωικών τροφίμων ενός γενετικά τροποποιημένου ζώου ανέρχεται στα 130 εκατομμύρια δολάρια, στις ΗΠΑ. Σχετικά μικρότερο είναι αυτό το ποσό στον Καναδά, όπου πρόσφατα η έγκριση ενός γενετικά τροποποιημένου σολομού κόστισε γύρω στα 60 εκατομμύρια δολάρια-ΗΠΑ.

Σε ότι αφορά το λόγο για τον οποίο θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν γενετικώς τροποποιημένα ζώα στην παραγωγή ζωικών τροφίμων, ο Van Eenennaam είπε ότι κάτι τέτοιο θα βοηθήσει την ανθρωπότητα στην καταπολέμηση της πείνας. Προφανώς λόγω της αυξημένης παραγωγικότητας που θα έχουν τα ζώα αυτά. Ως ένδειξη της έκτασης του προβλήματος υποσιτισμού ο Van Eenennaam ανέφερε ότι περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά από πείνα στον πλανήτη μας. Ακόμη είπε ότι ο αριθμός των θανάτων από πείνα προβλέπεται να αυξηθεί στο προσεχές μέλλον, κυρίως λόγω της συνεχούς αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού και της κλιματικής αλλαγής.

Ένα τελευταίο σημείο στην ομιλία του Van Eenennaam ήταν η αναφορά ότι υπάρχουν χώρες που ήδη επιχειρούν να δημιουργήσουν γενετικώς τροποποιημένα βοοειδή για να τα χρησιμοποιήσουν στη βιομηχανία ζωικών τροφίμων. Ο Van Eenennaam δεν ανέφερε ποιες είναι οι χώρες αυτές.

Όλα τα παραπάνω μάλλον προβληματισμό και ανησυχία προκαλούν. Μέχρι σήμερα, η επιστημονική κοινότητα έχει αποδεχτεί τη χρήση γενετικώς τροποποιημένων ζώων για ερευνητικούς σκοπούς και για την παραγωγή φαρμακευτικών ουσιών. Η χρήση γενετικώς τροποποιημένων ζώων για παραγωγή ζωικών τροφίμων αντιμετωπίζει δριμεία κριτική. Σε μικρότερη έκταση, κριτική ασκείται για τη χρήση γενετικώς τροποποιημένων φυτών, ιδίως δημητριακών, για παραγωγή τροφίμων.

Η ουσιαστικότερη αιτία κριτικής εντοπίζεται στην υπόθεση ότι τρόφιμα από γενετικώς τροποποιημένα ζώα και φυτά είναι επικίνδυνα για την υγεία των καταναλωτών. Δυστυχώς τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα δεν έχουν επιτρέψει τη δημοσίευση αξιόπιστων ερευνών που θα διαλεύκαναν την υπόθεση. Εν τούτοις, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα τρόφιμα από γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (genetically modified organism, GMO) περιέχουν πρωτεΐνες στις οποίες υπάρχουν δεσμοί μεταξύ αμινοξέων οι οποίοι δεν είναι γνωστοί στο πεπτικό σύστημα των ζώων, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου. Αποτέλεσμα αυτών των νέων δεσμών είναι το πεπτικό σύστημα να μην μπορεί να τους διασπάσει και τα κομμάτια αυτά των πρωτεϊνών να επισωρεύονται κυρίως στο ήπαρ, συνιστώντας αιτία καρκινογένεσης.